Bebek Gelişimi

Gebeliğin İlk 3-4 haftası :
Anne karnında döllenmeden sonra bölünmeye başlamış yumurta hücresinin iç kısmından embriyoyu oluşturmak için çoğalan hücreler, üç ayrı embriyonal tabakayı oluştururlar (1.Ektoderm, 2.Mezoderm, 3.Endoderm). Bu tabakaların her birinden değişik organ ve dokular oluşur.Bu dönemde gebelik ürünü ultrason ile gebelik kesesinin içinde küçük parlak bir plak halinde görülür. Bu dönemde embriyo taslak halindedir.Dördüncü haftadan itibaren embriyonun kan dolaşımı başlar. Dördüncü haftanın sonunda embriyo 4mm boyuna ulaşır

Gebeliğin 5-6 haftası :
Bu haftalarda beyin dokusunun hızlı büyümesine bağlı olarak baş embriyonun en büyük bölümünü oluşturur. Bebeğiniz ortalama iri bir pirinç tanesi büyüklüğündedir. Beşinci haftada embriyonun boyu 6-11 mm; kol ve bacak taslakları ultrasonografi de gözlenebilir şekilde gelişmeye başlar.Altıncı haftada dış kulak, göz, bacak, ayak,ve parmak taslakları belirgin hale gelir.Bu dönemde kalp iki odacıktan oluşan taslak halindedir ve kan pompalama görevini yerine getirmektedir.Altıncı hafta sonunda ortalama 14-21 mm uzunluğa ulaşır.Bu haftada embriyo ultrason ile iri bir kuru fasulye büyüklüğünde izlenebilir.

Gebeliğin 7-8 haftaları:
Fetal kalp atışı ultrason muayenesi ile net olarak görülebilmelidir. Yedinci haftada çene ve burun belirginleşir ve yüz insan yüzünü andırır hale gelir.Yedinci haftada baş göğüs kafesine doğru bükülmüş haldedir.Sekizinci haftada göbek kordonu incedir, göz kapakları belirginleşir. Zar şeklindeki göz kapaklarının altında gözler belirgindir.Beyin dokusunun hızlı büyümesi ile kafa büyüklüğü embriyonun yarısını oluşturur ve beyinde elektriksel faaliyet başlar ve bu dönemde ilk embriyonal hareketleri ultrason ile izlemek mümkündür. Ama bu hareketlerin anne adayı tarafından hissedilmesi mümkün değildir.Sekizinci haftanın başında fetal parmaklar kısadır ve birbirine mukoza ile bağlıdır, sekizinci haftanın sonuna doğru erişkin parmaklarına benzer hale gelir.Sistemler ve organlar normal yerlerindedir ve fetus insan yavrusuna benzemeye başlar.Dış genitaller bu dönemde belirginleşir ama ultrason ile henüz görülecek seviyede değildir.Bu dönemde embriyo 27-31 mm boyutlarına ulaşmıştır.Sekizinci haftanın sonunda embriyo dönemi biter, fetal dönem başlar. Bu dönemden sonra doğuma kadar gebelik ürünü fetus olarak adlandırılır.Fetal dönemle birlikte erken gebelik kaybı riski de azalmaya başlar.Gebeliğin devamlılığı sekizinci haftaya kadar yumurtalıklardan salgılanan hormonlar ile sağlanırken bu haftadan itibaren bu görevi plasentadan(bebeğin eşi) salgılanan hormonlar üstlenir.

Gebeliğin Üçüncü Ayı
Bu dönemde fetus hızla büyümeye ve fetal kemiklere kalsiyum depolanmaya başlar.11.gebelik haftasında karaciğer,beyin, böbrekler ve bağırsaklar gerçek şekillerini kazanır. Dış üreme organları gelişmiştir ancak ultrasonla izlenemeyecek kadar küçüktürler.Fetus karaciğerinde ve dalağında kırmızı kan hücrelerinin üretimi başlar. Bu haftalarda fetal hareketler (gerinme, dönme, kol, bacak hareketleri) ultrason ile rahatlıkla gözlenebilir.Bu haftalarda fetusun boyu iki misli artar, 50-100 mm boyutlarına ulaşır ve ortalama ağırlığı 45 gramdır. Bu dönemde başın büyüklüğü hala toplam vücudun yarısı kadardır.

Gebeliğin Dördüncü Ayı
Bu ayda fetal yumurtalıklar (gonadlar) gelişmiş, kemikleşme hızla devam etmektedir. Anne karnında dişi fetusun yumurtalıklarında 2.000.000.yumurta hücresi mevcuttur. Bu sayı doğduğunda 1.000.000′a, 17 yaşına geldiğinde 200.000e düşecektir.Gebeliğin 15. Haftasında saçlar çıkmaya başlar ve fetal hareketler iyice gelişir, fetus anne karnında ellerini açıp kapatabilmektedir.Fetal hareketler ultrason ile rahatlıkla izlenirken anne adayı da bunları seğirmeler tarzında hissedebilir. Dördüncü ayın sonunda fetusun baş popo mesafesi 14 cm, ağırlığında 200 grama ulaşır.

Gebeliğin Beşinci Ayı
Bu ayda fetusun vücut oranları yeni doğan bir bebeğin vücut oranlarına ulaşır.Bu dönemde anne net olarak fetal hareketleri hisseder.Kaş, kirpik, saçlar beyaz tüyler (lanugo) halinde gözlenir.Fetusun cildi, derinin salgı bezlerinden salgılanan beyaz koyu kıvamlı (vernix caseoza) bir madde ile kaplıdır.Bu dönemde fetus cilt altı yağ dokusu gelişmeye başlar ve yağ asitlerinin metabolizması ile ısı üretilip vücudun ısı kontrolü sağlanır.Bu ayda dişi fetusta rahim oluşmuş ve vajina oluşumu yeni başlamıştır.Erkek fetusta ise testisler oluşmuş, henüz torbalara inmemiştir, hala karın boşluğu içindedirler.Bu dönemde fetusun solunum sisteminin, anatomik ve foksiyonel gelişimi tam olmadığından, doğum gerçekleşirse fetusun yaşama olasılığı yoktur.Bu ayın sonunda Baş-popo mesafesi 19 cm, Baş topuk mesafesi 23 cm, ortalama ağırlığı 460 gramdır.

Gebeliğin Altıncı Ayı
Fetusun cildi ince, parlak, ve kırmızı renktedir. Bu dönemde gözleri kısmi olarak açılmıştır.Akciğerlerde terminal yapılar gelişmiş, fakat gelişim süreci tamamlanmamıştır. Bu dönemde doğum gerçekleşirse gelişmiş yeni doğan yoğun bakım ünitesinde yaşama şansı düşük de olsa vardır. Yani ciddi tıbbi destekle yaşatılabilir.Fetal ağırlık bu ayda 500-1000 grama, boy ortalama 33cm’e ulaşır.

Gebeliğin Yedinci Ayı
Fetusun merkezi sinir sistemi bu ayda daha olgunlaşır. Fetus göğüs kafesi hareketleri ve kalp ritmi merkezi sinir sistemi tarafından kontrol edilir. Artık gözler tam açıktır, cilt altı yağ dokusu belirgin bir şekilde artmıştır.Bu aya kadar fetal kırmızı kan hücreleri karaciğer ve dalaktan üretilirken, bundan sonra kemik dokusu da bu görevi üstlenir. Yedinci ayın sonunda boyu 38 cm, ağırlığı 1500 gramdır.Fetus rahim içinde katlanmış bir şekilde; genellikle baş aşağı. durmaktadır. Rahim hacminin yarısını gebelik kesesinin içindeki sıvı(amnios mayi) oluşturur.

Gebeliğin Sekizinci Ayı
Artık fetusun cildi pembedir. El ve ayaklar, cilt altında yağ birikimi ile tombik bir görünüm kazanmıştır.Bu dönemde uyku dönemine özgü göz hareketlerini izlemek mümkündür ve beynin elektriksel faaliyetlerinin kaydı ile fetusun rüya ve uyku fazları ayırt edilebilir.Fetus hızla kilo almaya başlar. Fetal ağırlık ortalama 2500 grama, boy ise 43-44 cm’e ulaşır.Bu ayda doğum gerçekleşirse küçük tıbbi desteklerle fetusu yaşatmak mümkündür.

Gebeliğin Dokuzuncu Ayı
Gebeliğin son dönemidir. Fetus artık yaşamla bağdaşabilir olgunluktadır ve haftada ortalama 200-300 gram kilo alır.